March 17

ՀԱՅՈՑ ՎԻՇՏԸ

  1. Բանաստեղծությունից դուրս գրեք փոխաբերական իմաստ ունեցող տողերը և բացատրեք դրանք։
    Բանաստեղծության բոլոր տողերը փոխաբերական իմաստով են։ Հայոց վիշտը ներկայացված է որպես մեծ ծով, որտեղ լողում է հեղինակի հոգին մերթ իջնելով հատակը, մերթ վեր բարձրանալով, այսինքն անհանգիստ էր, իր տեղը չէր գտնում։

  2. Գրեք նշված բառերի հականիշներ։
    ահագին-քիչ
    սև -սպիտակ
    հոգնած-առույգ
    իջնում-բարձրանում
  3. Ինչի՞ մասին է բանաստղծությունը։
    Բանաստեղծությունը հայոց վշտի մասին է։
  4. Քո կարծիքով ինչո՞ւ է հայոց վիշտը ծովի հետ համեմատում։
    Իմ կարծիքով, քանի որ հայոց վիշտը ծովի չափ խորն է ու մեծ։
  5. Բանաստեղծությունը սովորեք անգիր։
  6. Ինչպե՞ս ես հասկանում այս տողերը․

Ոչ հատակն է գտնում անվերջ
Ու ոչ հասնում երկնքին…
Հայոց վշտի մեծ ծովի մեջ
Տառապում է իմ հոգին:
Հեղինակի հոգին մնացել է վշտի մեջ, որից չի կարողանում ազատվել։

March 13

Задания 6

1. Как называются слова, которые здесь перечислены?

Бегемот, болезнь, верблюд, гроза, дождь, диван, доброта жадность, инженер, костюм, карандаш, охотник, печаль, посуда, вьюга, радость, писатель, друг, упрямство, актер.

Впишите слова:

инженер,охотник,писатель, друг,актер — люди;

Бегемот,верблюд — животные;

костюм,карандаш, посуда — предметы, вещи;

болезнь, доброта, жадность, печаль, радость,упрямство— чувства, качества человека;    

гроза,вьюга — явления природы.

2. Прочитайте начало текста. Продолжите его.

Лес.

Вот и пришла осень в лес. Все деревья, кусты, цветы покрасились в красный и жёлтый.

3. Продолжите ряд слов.

Названия деревьев: дуб,береза,ель

Название цветов: подснежник,роза, тюлпан

Названия грибов: боровик,груздь,лисички

Названия птиц: воробей,дербник,индейка

Названия животных: тигр,собака, лев

4. Прочитайте. Запишите слова в два столбика.

Музыка, композитор, картина, художник, сочинять, пение, певец, гнездо, птичка, петь, бабочка,
цветок, машина, водитель, учить. (Кто? Что?)

Кто?
композитор
водитель
художник
певец
бабочка
птичка

Что?
музыка
картина
сочинять
пение
петь
гнездо
цветок
машина
учить

5. Спишите, вставляя нужные предлоги.

Всё лето листья подставляли солнцу свои ладошки. Они пропитались солнцем. К осени листочки стали золотыми (в, за, к). Капля воды стукнула по листку (с, по). Лист упал. Синица села на дерево (на, до, над). Ветер закружил листву. Зашумел золотой дождь. Как красиво осенью в лесу (по, из, в)!

6. Прочитайте. Разделите текст на предложения. Спишите. В конце предложений поставьте нужные знаки препинания.

Из родников вода течёт в ручьи. Из ручьёв она бежит в реки. Большие реки текут в моря. Куда девается вода из моря? Почему она не бежит через край? Вода из моря поднимается туманом. Из тумана рождаются тучи из туч вода падаёт на землю.

7. Продолжите:

Одежда: шуба,майка, штаны, юбка

Пища: суп,салат, мясо, пиццаб картошка

Напитки: чай,кофе, сок, махито

Посуда: тарелки, ложка, кружка, вилка, нож

Учебные вещи: книга,тетрадь,ручка,карандашб рюкзак

8. Составьте 3 вопросительных и 3 побудительных предложения.
Что случилось с тобой?
Что ты сделала?
Когда ты родился?

March 13

Լեզվական աշխատանք 291-295

291. Ա և Բ բառախմբերի տարբերությունը բացատրի՛ր: Ո՞ր բառախումբն ես նախադասություն համարում:

            Ա. Ջրի մի նա ամբողջ առանց դեգերել էր շաբաթ անապատում: – Բ. Նա մի          ամբողջ շաբաթ առանց ջրի դեգերել էր անապատում:
            Ա. Դիմավորեցին քարավանապետն ուխտավորին ուղտապանները ու     կատակով հյուծված: – Բ. Քարավանապետն ու ուղտապանները կատակով     դիմավորեցին հյուծված ուղտավորին:
            Ա. Դուրս գալ երկար սևամորուք ուխտավորի շտապեց հագուստով նեղ կիրճով             քաղաքից մարդը: – Բ. Ուխտավորի երկար հագուստով սևամորուք մարդը          շտապեց նեղ կիրճով քաղաքից դուրս գալ:

Ա խմբում բառերը խառն են գրված, իսկ Բ խմբում բառերը ճիշտ են գրված և համարվում են նախադասություն։

292. Տրված բառախմբերը վերածի՛ր նախադասությունների՝ առանց փոխելու բառերի հաջորդականությունը: Բացատրի՛ր, թե ինչպե՞ս կատարեցիր աոաջադրանքը:

            Թշնամի, բանակ, շրջապատել, քաղաք:
Թշնամու բանակը շրջապատեց քաղաքը։

            Մայրամուտ, արեգակ, պալատներ, կարմիր, ներկել:
Մայրամուտի արեգակը պալատները կարմիր ներկեց։

            Փախստական, բարձրանալ, ժայռեր, մեկ, վրա:
Փախստականը բարձրացավ ժայռերից մեկի վրա։

            Այնտեղ, ժայռեր, մեջ, մարդիկ, իսկական, տներ, փորել:
Այնտեղ ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ փորեցին։

Ես բառերի վերջավորությունը փոխեցի։

293. Բացատրի՛ր՝ ինչո՞ւ տրված բառախմբերը նախադասություններ չեն: Դրանք վերածի՛ր նախադասությունների:

            Նրանց քաղաքները հինգ հազար տարի առաջ եմ տեսել։
            «Բիբլիա» -ն հայերեն «գիրք» է, որը այսօր կարդացի։
            Հին դարերում Հյուսիսային Աֆրիկայում մի քանի քաղաքակրթություններ իրար հետ կռվեցին։
            Եգիպտացիներից հետո այդ երկրում փյունիկցիները՝ հին աշխարհի հիմնական             առևտրականներն ու ծովագնացները, իրարից հեռացան։
            Կարթագենը Հռոմի գլխավոր ախոյան քաղաքն էր։
            Փյունիկցիները Վասկո դե Գամայից երկու հազար տարի առաջ հարավից           Աֆրիկան գրավեցին։

294. Փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է նախադասությունը:
Նախադասությունը իմաստ ունեցող բառերի խումբ է։

295. Տրված տեքստում նախադասություններն առանձնացրո՛ւ (սկսի՛ր մեծատառով, վերջակետերը դի՛ր):

            Եզոպոսի առակներից մեկում այսպիսի բան է պատմվում։ Ընկերոջից շատ ձուկ             որսալու համար մեկը պղտորում է ջուրը։ Հավանաբար այդտեղից էլ առաջացել է «պղտոր ջրում ձուկ որսալ» արտահայտությունը։ Դա գործածվում է խառնաշփոթ դրություն ստեղծող ու դրանից օգուտ քաղող մարդու մասին:

March 12

Արմավիրի մարզ

ՀՀ Արմավիրի մարզը գտնվում է հանրապետության արևմտյան հատվածում:
Մարզը հյուսիսից սահմանակից է ՀՀ Արագածոտնի մարզին, արևելքից մայրաքաղաքին, հարավ-արևելքից ՀՀ Արարատի մարզին և արևմուտքից` պետական սահմանով, սահմանակից
է Թուրքիային։ Մարզի տարածքով են անցնում հանրապետական նշանակություն ունեցող
ավտոխճուղիներ` Երևան–Ար-մավիր, Երևան–Քարակերտ և Երևան–Գյումրի, ինչպես նաև
Երևան–Թբիլիսի երկաթուղին: ՀՀ Արմավիրի մարզը հանրապետությունում առանձնանում է իր զարգացած գյուղատնտեսությամբ և արդյունաբերությամբ: Մարզի աշխարհագրական դիրքը և
բնակլիմայական պայմանները նպաստավոր են, ինչպես բուսաբուծության (բազմամյա
տնկարկներ, բանջարեղեն), այնպես էլ անասնաբուծության զարգացման համար:

March 12

Լեզվական աշխատանք 284-290

284. Հրաման արտահայտող նախադասությունները գտի՛ր և դրանց բայերն ընդգծի՛ր:

Կշրջես աշխարհից աշխարհ ու տուն կգաս:
Շրջի՛ր աշխարհից աշխարհ ու տուն արի՛:
Արծվի ճուտ ես պահում, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Արծվի ճուտ պահի՛ր, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Չես քնի, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:
Մի՛ քնիր, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:

285. Տրված բայերի հրամայական ձևերը կազմի՛ր:
           
Օրինակ՝
գրել – գրի՛ր – գրեցե՛ք, աղալ- աղա՛- աղացե՛ք:

Ա. Սիրել, կանչել, նկարել, լսել, նստել, կանգնել, զանգել, կապել, փրկել, կապկպել, կոտրատել, կապոտել:
Սիրել-Սիրի՛ր-սիրե՛ք
կանչել-կանչի՛ր-կանչե՛ք
նկարել-նկարի՛ր-նկարե՛ք
լսել-լսի՛ր-լսե՛ք
նստել-նստի՛ր-նստե՛ք
կանգնել-կանգնի՛ր-կանգնե՛ք
զանգել-զանգի՛ր-զանգե՛ք
կապել-կապի՛ր-կապե՛ք
փրկել-փրկի՛ր-փրկե՛ք
կապկպել-կապկպի՛ր-կապկպե՛ք
կոտրատել-կոտրատի՛ր-կոտրատե՛ք
կապոտել-կապոտի՛ր-կապոտե՛ք
Բ. Խաղալ, սողալ, կարդալ, գնալ, մնալ, գոռալ:
Խաղալ-խաղա՛-խաղացե՛ք
սողալ-սողա՛-սողացե՛ք
կարդալ-կարդա՛-կարդացե՛ք
գնալ-գնա՛-գնացե՛ք
մնալ-մնա՛-մնացե՛ք
գոռալ-գոռա՛-գոռացե՛ք

286. Տրված բայերը հրամայական դարձրո՛ւ և Բ շարքի բայերի հրամայական ձևերով կազմի՛ր նախադասություններ:

Ա. Հեռանալ, գոհանալ, վախենալ, կամենալ, հասնել, թռչել, մեռնել, կորչել, փախչել:
Հեռանալ-հեռացի՛ր-հեռացե՛ք
գոհանալ-գոհացի՛ր-գոհացե՛ք
վախենալ-վախեցի՛ր-վախեցե՛ք
կամենալ-կամեցի՛ր-կամեցե՛ք
հասնել-հասի՛ր-հասե՛ք
թռչել-թռի՛ր-թռե՛ք
մեռնել-մեռի՛ր, մեռե՛ք
կորչել-կորի՛ր-կորե՛ք
փախչել-փախի՛ր-փախե՛ք


Բ. Ուտել, գալ, տալ, լինել, տեսնել, ելնել:
Ուտել-կե՛ր-կերե՛ք
գալ-արի՛-եկե՛ք
տալ-տու՛ր-տվե՛ք
լինել-եղի՛ր-եղե՛ք
տեսնել-տե՛ս-տեսե՛ք
ելնել-ելի՛ր-ելե՛ք

Ուտելիքը կե՛ր թե չէ կսառչի։
Երբ դասերը վերջանում են դպրոցից տուն արի՛։
Տու՛ր իմ մատիտը։
Դպրոցում ուշադիր եղե՛ք։
Տեսե՛ք այս մարդը լացում է։
Նստարանից ելի՛ր։

287. Հրամայի՛ր և արգելի՛ր (տե՛ս օրինակը): Կետադրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ:

            Օրինակ՝
հավաքել – հավաքեցե՛ք կամ հավաքե՛ք – մի՛ հավաքեք:
Մաքրել – մաքրեցե՛ք – մի՛ մաքրեք:
Գնալ – գնացե՛ք – մի՛ գնաք կամ մի՛ գնացեք:
Հեռանալ – հեռացե՛ք – մի՛ հեռանաք կամ մի՛ հեռացեք:

            Վճարել, հաշվել, հանել, գումարել, գողանալ, բարձրանալ, խաղալ, խոսել, փորել,  գիտենալ, մոտենալ:

Ժխտական խոնարհում

Վճարել – վճարե՛ք – մի՛ վճարե՛ք։
Հաշվել – հաշվե՛ք – մի՛ հաշվեք։
Հանել – հանե՛ք – մի՛ հանեք։
Գումարել – գումարե՛ք – մի՛ գումարեք։
Գողանալ – գողացե՛ք – մի՛ գողացեք։
Բարձրանալ – բարձրացե՛ք – մի՛ բարձրացեք։
Խաղալ – խաղացե՛ք – մի՛ խաղացեք։
Խոսել – խոսե՛ք – մի՛ խոսեք։
Փորել – փորե՛ք – մի՛ փորեք։
Գիտենալ – գիտեցե՛ք – մի՛ գիտեցեք։
Մոտենալ – մոտեցե՛ք – մի՛ մոտեցեք։

289. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ: Ինչի՞ միջոցով արեցիր:

            Օրինակ՝
            Նա երեկոյան բակում էր: -Նա երեկոյան բակում չէր:

            Ձկների բնակարանը ծովն է:-Ձկների բնակարանը ծովը չէ։
            Հատուկ նշված տեղով անցավ փողոցը:-Հատուկ նշված տեղով չանցավ փողոցը։
            Առանց ջրի կյանք կա:-Առանց ջրի կյանք չկա։
            Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր կան:-Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր չկան։
            Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ աշխատեց Պետերբուրգի հանրային             գրադարանում:-Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ չաշխատեց Պետերբուրգի հանրային             գրադարանում:

Նախադասությունները դարձրի ժխտական չ ժխտական մասնիկի միջոցով։

290. Նախադասություaնները ժխտական դարձրո՛ւ: Ի՞նչ փոփոխություններ կատարեցիր:

            Օրինակ՝
Մարդը թափահարում է դրոշակը: – Մարդը չի թափահարում դրոշակը:

            Խաչմերուկում շարժումը կառավարում է լուսակիրը:
Խաչմերուկում շարժումը չի կառավարում լուսակիրը։

            Այդ լճի ջրերը սառչում են:
Այդ լճի ջրերը չեն սառչում։

            Նա իր երգը հորինել է ժողովրդի համար:
Նա իր երգը չի հորինել ժողոցրդի համար։

            Շունչը պահած մարդը կարողանում է ջրի տակ մի րոպեից ավելի դիմանալ:
Շունչը պահած մարդը չի կարողանում ջրի տակ մի րոպեից ավելի դիմանալ։

            Նա հետաքրքրվում էր ամեն ինչով:
Նա չէր հետաքրքրվում ամեն ինչով։

            Նրա հարցերի թիվը հիմա մեծացել:
Նրա հարցերի թիվը հիմա չի մեծացել։

            Երկու գրքերն իրարից տարբերվում են:
Երկու գրքերն իրարից չեն տարբերվում։

Նյութը կարդա, և հիշիր

Բայը ցույց է տալիս գործողություն: Բայի ուղիղ ձևերն ունեն -ել կամ -ալ վերջավորություն (խոսել, խաղալ): Բայն ունի երեք դեմք՝ (I, II, III), և երկու թիվ՝ (եզակի, հոգնակի), որոնք արտահայտվում են բայական համապատասխան վերջավորություններով կամ օժանդակ բայի ձևերով (եմ, ես, է, ենք, եք, են, էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին):

Բայը կարող է ցույց տալ ներկայում կատարվող, անցյալում կատարված կամ դեռ չկատարված, կատարվելիք գործողություն: Ըստ դրա էլ բայն ունի երեք ժամանակ՝ ներկա (գրում եմ), անցյալ (գրել եմ, գրեցի, գրում էի) և ապառնի (գրելու եմ, գրեմ, կգրեմ, պիտի գրեմ):

March 11

«Цыпленок» и «Как Миша хотел перехитрить маму»

Каким был цыпленок?
Мама его любила?
Чем кормила его мама?
Кто налетел на маму?
Кто взлетел на забор?

Что сломал Миша?
Что он сказал?
Что сказала мама?
Удалось ли Мише перехитрить маму?
Над чем нужно было задуматься Мише?

March 11

Առյուծն և նապաստակը։

ահեղ, դիմացկուն, պինդ, հպարտ, հզոր, լավ, պարծենկոտ, խոր,  ծերացած, անզոր

Մի օր հզոր , պինդ, ահեղ առյուծն ու անզոր պարծենկոտ նապաստակը որոշեցին կռվել։ Առյուծը շատ հպարտ էր, քանի որ մտածում էր, որ նա ավելի հզոր է։ Երբ կռվում են, նապաստակը նկատում է խորը բաժակ, որի վրա կանգնում է առյուծը, և բաժակը կոտրվում է։ Արյուծը շատ դիմացկուն էր և դիմանում է այդ ցավին։ Նապաստակը հասկացավ դա և կանչեց անտառում աշխատող ծերուկին։ Ծերացած պապը օգնեց առյուծին, իսկ առյուծը իրեն շատ լավ զգաց և շնորհակալություն հայնտեց լավ ծերուկին և նապաստակին։